10 ‘đại diện’ tiêu biểu của Web 2.0

Các ứng dụng hoạt động như trên môi trường desktop của xu hướng Web 2.0 đang len lỏi trong từng lĩnh vực của đời sống Internet, từ hình ảnh, âm thanh đến tin tức và bản đồ. Trong số này, nổi lên là những site như Flickr, Del.icio.us, Digg…

Chia sẻ ảnh: Flickr (www.flickr.com)

Filckr là một trong những trang chia sẻ ảnh trực tuyến xuất sắc nhất hiện nay. Site có bố cục sáng sủa và được trang bị những công cụ dễ dùng như gắn thẻ (tag) để phân loại ảnh, chọn ảnh cùng nội dung và tìm kiếm về sau. Flickr sử dụng tổ hợp công nghệ AJAX, do đó người dùng có thể vừa đặt các tag vừa viết bình luận mà không phải chờ tải lại trang (refresh). Ngoài ra, dịch vụ còn hỗ trợ tạo danh sách liên lạc (contact list) để trao đổi thông tin với bạn bè. Flickr hoạt động miễn phí nhưng nếu đăng ký phí thành viên 24,95 USD/năm, người dùng sẽ được ưu đãi thêm nhiều tính năng mà Yahoo, chủ sở hữu Flickr, khẳng định là rất đáng “đồng tiền bát gạo”.

Chia sẻ video: Vimeo (www.vimeo.com)

Nếu Flickr là “chuyên gia” về ảnh tĩnh thì Vimeo xứng đáng trở thành đại diện cho các trang video. Site này tạo điều kiện cho mọi người trao đổi file với bạn bè qua danh sách liên lạc. Một trong những tính năng vượt trội của Vimeo là khả năng tìm kiếm và truy cập video nhanh chóng và dễ dàng. Tất cả các video được chuyển đổi sang định dạng Quicktime, do đó người dùng có thể tải về hoặc xem trực tiếp một cách đơn giản. Mọi người cũng chỉ cần một lần click chuột để đăng video lên trang chia sẻ bookmark (đánh dấu và lưu những thông tin web yêu thích) del.icio.us kèm những lời bình được trình bày gọn gàng và rành mạch.

Chia sẻ bookmark: Del.icio.us (del.icio.us)

Del.icio.us nổi danh cùng tên miền rất “thông minh” và dễ nhớ (tách ra từ chữ delicious, nghĩa là “hấp dẫn, thú vị”). Sau khi mua lại vào năm 2005, Yahoo không thực hiện nhiều thay đổi trên trang này do nó đã quá thành công. Del.icio.us cho phép mọi người lưu những thông tin họ quan tâm như nhạc, trang web hay, phim ảnh… và chia sẻ với người khác. Bố cục trang đẹp mắt nhưng hơi rắc rối và những người mới sử dụng sẽ cần dành một chút thời gian để tìm hiểu. Các dữ liệu đăng lên đều được gắn "thẻ đánh dấu" (tag) để dễ dàng tiếp cận về sau. Del.icio.us hoạt động miễn phí và là công cụ không thể thiếu cho những ai muốn “khoe” những sở thích riêng của bản thân mình.

Chia sẻ tin tức: Digg (www.digg.com)

Digg là site chuyên cung cấp thông tin và những câu chuyện thú vị trên web. Các nội dung sẽ được mọi người “tìm đọc” (dig) và bài viết nào được “dig” nhiều nhất sẽ hiện trên trang chủ. Trang này gần như chỉ tập trung vào công nghệ, khoa học và những đề tài liên quan. Mọi người có thể cập nhật những câu chuyện mới nhất trên Digg nhờ RSS hoặc tạo một tài khoản riêng để tự đăng thông tin mà họ khám phá trên mạng và gắn tag nhằm tìm kiếm về sau. Site cũng phát hành một số tính năng thú vị như DiggSpy - công cụ cho phép theo dõi những gì mọi người đang “dig” và viết, trước cả khi họ chính thức đăng lên. Digg có tính tương tác cao, do vậy sẽ rất hấp dẫn với những người thích bình luận.

Công cụ RSS: Bloglines (www.bloglines.com)

Boglines không chỉ đơn giản là những blog như mọi người đã biết bởi mọi người có thể sử dụng nó như một công cụ RSS. Dưới sự quản lý của hãng AskJeeves, site này cho phép bạn theo dõi mọi trang web cá nhân yêu thích qua RSS, tức bạn có thể đăng nhập từ bất cứ máy tính nào để kiểm tra Tin tức và các thay đổi trên blog mà không cần phải tải phần mềm về máy. Bạn cũng có thể mở một blog riêng, chia sẻ web cá nhân với bạn bè và ngược lại.

Tạo trang chủ: Netvibes (www.netvibes.com)

Khai thác tối đa công nghệ ajax, Netvibes cho phép bạn sử dụng ngay mà không cần đăng ký tài khoản. Ban đầu, bạn sẽ được trang bị một chương trình theo dõi giá cả, Gmail, RSS, ảnh trượt (slide show) Flickr, danh sách những điều cần làm và thanh công cụ tìm kiếm Google… Mọi người cũng có thể đặt tên trang và đưa thêm nội dung hoặc những feed (trang hỗ trợ RSS) mà họ quan tâm. Netvibes được đánh giá là trang chủ cá nhân (Start Page) hoàn hảo nhất cho những ai đang tham gia vào xu hướng Web 2.0.

Xử lý văn bản: Writeboard (www.writeboard.com)

Writeboard sẽ làm thỏa mãn những ai mong muốn sử dụng một trình xử lý văn bản trên web, tạo cơ hội cho nhiều người cùng đăng nhập và chia sẻ ý kiến. Họ có thể lập một bảng (board) nhanh chóng và mời bạn bè tham gia xây dựng tài liệu. Tính năng cập nhật RSS sẽ thông báo cho họ biết mỗi khi có sự thay đổi trong file. Hơn thế, chương trình tự động lưu nhiều phiên bản khác nhau của cùng một tài liệu để mọi người có thể đối chiếu lại khi cần. Họ cũng có thể chuyển đổi board thành một tệp tin dạng text, hoặc gửi board qua e-mail để truy cập và chia sẻ nhanh.

Bản đồ: Google Maps (maps.google.com)

Hãng dịch vụ tìm kiếm khổng lồ đã chiếm một phần lớn trong “miếng bánh” web 2.0 khi tung ra phần mềm bản đồ hoạt động tương đối xuất sắc. Dựa trên AJAX, Google Maps hỗ trợ mọi người xem chi tiết mô hình thành phố hoặc một khu vực nào đó trên thế giới. Họ có thể phóng to, thu nhỏ để quan sát từng con phố trong một bức ảnh chụp từ vệ tinh. Giao diện lập trình ứng dụng (Application Program Interface - API) của Google Maps cũng giúp các chuyên gia phát triển phát huy tối đa tính sáng tạo khi xây dựng phần mềm bản đồ.

Định hướng: Google Local (www.google.com/local)

Tất cả những gì người sử dụng cần là nhập địa chỉ vị trí của họ và từ khóa muốn tìm kiếm, Google sẽ thực hiện nốt phần còn lại. Chẳng hạn, nếu họ đang ở Kansas và muốn đến một khu vực có bán đồ ăn Thái, Google Local lập tức cung cấp danh sách các cửa hàng ở phía bên trái của trang, trong khi một bản đồ Google Map sẽ hiện ra ở bên phải, đánh dấu những nhà hàng gần địa chỉ của họ nhất. Google Local là “bạn đồng hành” tuyệt vời cho mọi người khi đến những thành phố lạ.

Tin nhắn nhanh: Meebo (www.meebo.com)

Không nhất thiết cứ phải một nhà khoa học đại tài mới nảy ra được những ý tưởng lớn. Meebo là một minh chứng. Hệ thống chat (tán gẫu) dựa trên ajax này cho phép bạn đăng nhập vào AIM, Yahoo Messenger, MSN Messenger, Google Talk, Jabber, ICQ… Meebo hoạt động ổn định và là công cụ lý tưởng cho những ai không được phép cài phần mềm tin nhắn nhanh trên máy tính.

Kinh doanh trên WEB 2.0

Những năm gần đây, sự phát triển của CNTT cho phép xây dựng các trang web mà ở đó người lướt web có thể tự đưa thông tin lên (thường được gọi là thế hệ web 2.0); nói cách khác, người lướt web có thể tự tạo nội dung cho trang web của người khác. Nhiều doanh nghiệp (DN), thậm chí cá nhân, đã xem tiện ích này là một phương thức kinh doanh (KD) mới.

Web 2.0 và cơ hội KD

Trước đây, người dùng truy cập web để tìm thông tin. Do đó, đơn vị sở hữu trang web phải xây dựng nội dung sao cho thật hay để thu hút người đọc. Tuy nhiên, một số công nghệ lập trình web mới ra đời như ajax, XML cho phép tạo ra những trang web có tốc độ truy cập tăng đáng kể. Từ đó, người dùng không chỉ dễ dàng đọc mà còn ghi (upload) nội dung lên trang web. Trang từ điển trực tuyến Wikipedia, các blog hay mạng xã hội trực tuyến MySpace, web chia sẻ video YouTube... chính là những ví dụ điển hình của loại web này.

Về mặt công nghệ, sự khác nhau giữa website kiểu cũ với website 2.0 không nhiều, đó là tính thân thiện với người dùng. Với mô hình web cũ, người dùng chỉ được đọc, xem và tìm kiếm những gì có trên web. Với web 2.0, ngoài các tiện ích trên, người dùng được đặt ở trung tâm, họ chính là người quyết định nội dung, diện mạo của trang web, được đưa những gì mình nghĩ, mình thích lên đó, tất nhiên trong mức độ kiểm soát của quản trị trang web.

Ú tưởng xây dựng các trang web mà nội dung do người dùng tạo ra cũng đã được đưa vào KD. Mở đầu phải kể đến eBay với việc cho phép người dùng thoải mái đăng tin đấu giá; đánh giá sản phẩm, người bán, người mua, mặc cả... Còn với Alibaba, nhiều DN lại tranh thủ đưa các video clip giới thiệu về hoạt động của họ. Nhờ đó, ngồi tại một nơi, một giám đốc công ty có thể đăng ký thành viên để sử dụng máy tính truy cập vào Alibaba.com và viếng thăm các cơ sở sản xuất của nhiều công ty rải rác khắp toàn cầu. DN cũng có thể đưa lên đây các loại mặt hàng, giá cả, thủ tục thanh toán... Trên nhiều blog, forum hiện nay, nhiều cá nhân cũng tự mở các cửa hàng buôn bán nhỏ và giới thiệu hàng hóa.

Giá trị cốt lõi của thế hệ web 2.0 nằm ở cộng đồng người sử dụng với nguyên liệu chính là thông tin và dữ liệu mà cộng đồng trao đổi trên đó. Tuy nhiên, ngoài khả năng công nghệ, xây dựng một website có sức hút không đơn giản. Trước đây, công ty HTC Computer (Hà Nội) cũng đã xây dựng website công ty tại địa chỉ www.htcvietnam.vn. Để vận hành website này, công ty cần ít nhất 4 nhân viên, mỗi người chuyên trách một mảng riêng, cả về nội dung và công nghệ. Chưa kể chi phí quảng bá cho website. Trung bình mỗi ngày có 1.000 lượt người truy cập website này, số đơn hàng mỗi tháng từ 250 – 300 (tỷ lệ 0,8-1%).

.

Để phát triển và quảng bá thương hiệu công ty một cách nhanh nhất, sau khi nghiên cứu một số website thương mại điện tử lớn (TMĐT) trong nước, ông Lương Minh Hiếu, giám đốc công ty nhận thấy việc tham gia gian hàng trên www.chodientu.vn hoàn toàn phù hợp. “Quản trị website www.htcvietnam.vn về hệ thống đặt hàng và thông tin sản phẩm cũng tương đương việc quản trị gian hàng trên chodientu.vn. Tuy nhiên, hệ thống quản trị gian hàng trên chodientu.vn có phần đơn giản và thuận tiện hơn cho người quản trị. Đầu tư thời gian và nhân lực cho hệ thống này do đó cũng đơn giản hơn mà hiệu quả lại cao hơn”, ông Hiếu chia sẻ. Trung bình có 300 lượt người/ngày truy cập vào gian hàng điện tử của HTC trên chodientu.vn, số đơn hàng đạt 120/tháng (tỷ lệ 1,3%). Óng Hiếu cho biết, những trang web như chodientu.vn có lượng khách hàng thường xuyên tương đối lớn và ổn định. “HTC Computer sẽ cố gắng tham gia giới thiệu sản phẩm và dịch vụ trên các website có công nghệ tương tự càng nhiều càng tốt. Đó là phương thức quảng bá thương hiệu và đưa sản phẩm, dịch vụ của công ty đến khách hàng nhanh nhất, đơn giản nhất và tương đối hợp lý về mặt chi phí”.

Những mô hình thực tiễn

Các công ty KD dựa trên việc tạo ra môi trường cho TMĐT có thể lấy doanh thu từ quảng cáo, cho thuê không gian trên web, dịch vụ giá trị gia tăng... Hiện nay, ở Việt Nam, các mô hình như vậy đang phát triển.

Đi đầu trong số này phải kể đến công ty Peacesoft, đơn vị sở hữu trang web www.chodientu.vn cho phép người dùng tham gia các gian hàng ảo (e-store), tự đăng thông tin đấu giá và đánh giá sản phẩm. Còn có công ty Giấc Mơ Việt với trang www.Aha.vn cung cấp thông tin so sánh giá sản phẩm công nghệ cao và các hướng dẫn mua hàng cho thành viên.

Trang web www.vietspace.net.vn theo mô hình mạng xã hội ảo đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam (đã đạt giải TTVN 2006) cũng là một website phù hợp với người Việt Nam, cho phép các thành viên tự tạo website riêng với nhiều công cụ hỗ trợ. Website này đáp ứng được nhu cầu tạo web để giao lưu, KD trên mạng Internet. Trước hết, www.vietspace.net.vn thu hút số lượng thành viên lớn và tạo nên một kho thông tin khổng lồ trên mạng Internet. Hệ thống website có các công cụ cao cấp: hệ quản trị đa năng, hệ quản trị nội dung, hệ thống chuyển đổi giao diện, chức năng bán hàng và đặt hàng trực tuyến, các thư viện dữ liệu, tìm kiếm, kết bạn... Người sử dụng muốn trang web riêng của mình đẹp hơn, nhiều chức năng hơn sẽ phải trả một khoản phí nhất định để được sử dụng các công cụ. Chủ đầu tư hệ thống cũng có thể thu thêm phí ở các dịch vụ giá trị gia tăng khác.

Website chia sẻ video www.clip.vn do công ty Vega Technology xây dựng thì có ý tưởng ban đầu xuất phát từ nhu cầu chia sẻ video giữa cá nhân và bè bạn, người thân cũng như DN sử dụng video trong các hoạt động quảng cáo, tiếp thị. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cũng đã giúp công ty nảy sinh những ý tưởng KD. Đó là: website này sẽ miễn phí hoàn toàn và mãi mãi với người dùng cá nhân. Còn đối với DN, Vega Technology có 3 hướng: cung cấp giải pháp cho DN có nhu cầu thường xuyên về chia sẻ video; tích hợp thông điệp của nhà quảng cáo dưới dạng video vào clip; liên kết với công ty cung cấp dịch vụ di động cho phép người dùng ĐTDĐ tải về (có phí) các clip hay, vui (tất nhiên có chia sẻ lợi nhuận với người đã đưa lên (upload) các clip hay).